,, Wpływ aktywności ruchowej na rozwój dziecka w wieku przedszkolnym”

Ruch jest przejawem życia, towarzyszy człowiekowi od chwili urodzin. Jest czynnikiem kształtującym
organizm człowieka i jego funkcje. Aktywność fizyczna jest szczególnie ważna u dzieci, które znajdują się w
fazie intensywnego wzrostu, wzmacniania i doskonalenia. Aktywność fizyczna zapewnia prawidłowy
rozwój układu mięśniowo-szkieletowego (kości, mięśnie i stawy), stymuluje rozwój układu krążenia
oraz oddechowego (serce i płuca), pobudza rozwój układu nerwowego (koordynacja i balans ciała,
kontrola ruchów). Warunkuje również utrzymanie prawidłowej masy ciała. Ruch jest czynnikiem
hartującym dziecko, a więc zapobiegającym występowaniu różnych chorób wieku dziecięcego.
Światowa Organizacji Zdrowia (WHO) zaleca dzieciom i młodzieży w wieku 5–17 lat co
najmniej 1 godzinę ruchu o średniej i zwiększonej intensywności. Poza tym co najmniej 3 razy
w tygodniu dziecko powinno wykonywać przez 30 minut intensywne ćwiczenia, podczas których
następuje wzmacnianie mięśni odpowiedzialnych za postawę ciała, oraz ćwiczenia poprawiające
gibkość.
Aktywność fizyczna dzieci młodszych, w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym,
powinna być oparta na grach i zabawach ruchowych. Należy podkreślić, że zajęcia w przedszkolu
i szkole powinny być ukierunkowane nie tylko na rozwój sprawności fizycznej, lecz także
na kształtowanie prawidłowej postawy ciała. Lekarze obserwują bowiem u co drugiego dziecka błędy
w postawie, a utrwalone wady dotyczą 30–40% dzieci i młodzieży.
Ruch sprzyja także rozwojowi umysłowemu oraz kształtowaniu woli i charakteru. Ruch trenuje
nie tylko mięśnie, lecz również umysł i psychikę. Dostarcza doświadczeń przestrzeni, czasu, schematu
własnego ciała, koordynacji wzrokowo – ruchowej, wyostrza zmysł wzroku i słuchu. Dzieci w ruchu
poznają nowe przestrzenie i jej granice, nie tylko w rozumieniu otoczenia fizycznego, lecz także
społecznego. Zespołowe gry i zabawy ruchowe uczą umiejętności społecznych: współdziałania w grupie,
zdrowego współzawodnictwa, umiejętności radzenia sobie z sukcesem i porażką, rozwiązywania
konfliktów, dokonywania wyboru i krytycznego patrzenia na siebie, podporządkowania celów jednostki –
celom grupy. Ruch w sferze społeczno – wychowawczej kształtuje życzliwy stosunek do ludzi, przyczynia
się do wzrostu zainteresowań oraz uczy konsekwencji w osiąganiu celów.
Dlaczego warto ćwiczyć i być aktywnym fizycznie?
Ruch sprawia, że dzieci mogą:
 rozładować nadmierną energię;
 dotlenić się – mózg stanowi tylko 2 % wagi ciała człowieka, ale potrzebuje ok. 25 % tlenu. Świeże
powietrze poprawia znacznie koncentrację uwagi;
 trenować zmysł równowagi – dzięki huśtaniu się, balansowaniu na murkach, chodzeniu po leżącej na
ziemi linie, jeździe na rolkach, deskorolce, rowerze dzieci ćwiczą równowagę;

 ruch jest lekiem na bezsenność – umiarkowane ćwiczenia mogą zlikwidować kłopoty ze snem. To
dobry lek na bezsenność i nocne niepokoje. Poprawa snu jest efektem psychicznego i fizjologicznego
odprężenia po wysiłku. Dzieci nadpobudliwe, wrażliwe oraz nocne marki będą łatwiej zasypiały i
spokojniej spały, jeżeli w ciągu dnia dostarczymy im okazji do intensywnego ruchu.
 polepsza nastrój – ćwiczenia fizyczne poprawiają stan układu nerwowego i wpływają na układ
hormonalny. Dlatego ruch polepsza nastrój i przepędza ponure myśli, pomaga uspokoić emocje,
rozładowuje napięcie i stres, ułatwia relaks. Podczas wysiłku fizycznego w mózgu powstają endorfiny
zwane hormonami szczęścia.
 rozwijać samodzielność, równowagę emocjonalną, hart psychiczny, odporność na stres, umiejętność
psychicznej adaptacji do zmieniających się warunków, poczucie odpowiedzialności, zdyscyplinowanie i
wytrwałość w pokonywaniu trudności.
Małe dzieci są „głodne ruchu”, dlatego rodzice oraz nauczyciele powinni dostarczać jak najwięcej okazji do
zaspokajania i rozwijania naturalnej potrzeby ruchu.
Chcąc dbać o zdrowie małych dzieci nie możemy zabronić dziecku biegania, skakania czy innych
aktywności fizycznych. Dziecko podczas swobodnej aktywności fizycznej poznaje otaczający go świat,
środowisko, przedmioty, czy zjawiska, a także kształtuje również pamięć i skupienie.
Co robić, aby pomóc dzieciom, które unikają aktywności ruchowej?
 Przede wszystkim należy stwarzać okazje do ruchu i razem z dzieckiem bawić się.               ·
 Trzeba szukać takich form aktywności, które sprawiają dziecku zadowolenie i radość.          ·
 Podczas wspólnych zabaw należy dzieci motywować, zachęcać poprzez przekonywanie i chwalenie za
najdrobniejszy sukces.
 Nigdy nie wolno zmuszać dziecka do aktywności fizycznej, natomiast warto znaleźć wśród
rówieśników dziecko z takimi samymi możliwościami ruchowymi i w trakcie wspólnych  zabaw
(ćwiczeń) chwalić za podejmowane próby. Dzięki temu wzrośnie samoocena dziecka a z czasem i
satysfakcja z pokonywania własnej słabości.
Wskazówki dla rodziców:
 bądź dla dziecka przykładem
 rozmawiaj, dowiedz się dlaczego dziecko lubi bądź nie lubi uprawiać sportu;
 sam/sama podejmuj aktywność fizyczną;
 stwórz dziecku warunki do podejmowania aktywności fizycznej;
 planuj i organizuj aktywność ruchową wspólnie z dzieckiem;
 pozwól dziecku na samodzielny wybór rodzaju aktywności;
 chwal za podejmowanie aktywności ruchowej;
 doceniaj wysiłek dziecka, motywuj go do podejmowania dalszych aktywności ruchowych.

Literatura:
1. Białas L., ”Ruch bramą do nauki”, Bliżej Przedszkola, 2009, nr 5.
2. Fall – Ławryniuk M., “Ciało i umysł lubią ruch”, Bliżej Przedszkola, 2009, nr 6.
3. Gniewkowski W., Wlaźnik K., “Wychowanie fizyczne”, WSiP, Warszawa 1990.
4. Nadachewicz K., “Rola nauczyciela w rozwoju ruchowym dziecka”, Wychowanie w przedszkolu, 2009, nr 10.
5. Owczarek S., “Gimnastyka Przedszkolaka”, WSiP, Warszawa 2001.
6. Pasternak A., “Fit, czyli w dobrej formie. Kultura fizyczna przedszkolaka”
Autor : P. Bartman